Iemand nodig die de Adamarobe gebarentaal machtig is, om een Ghanees te kunnen vertalen? Of misschien iemand die het Uyghur onder de knie heeft om een Mongool te kunnen verstaan? Zoek AAPEHA en vind een tolk.
* Zelf tolken vindt hij nog steeds het leukst. Met de klant op pad voor besprekingen, fusies, overnames. "Heel geconcentreerd werken en daarna mag ik mee naar het diner. Lekker vreten en zuipen, denken de meesten dan, maar ik ben dan nog steeds de tolk. Dus ook de grappen die ze aan tafel vertellen, moet ik vertalen. Nou zijn wij als tolk een medium, we geven iets door. We hebben ook een erecode dat we niet sturen in een gesprek, of duiden. En als een klant boos is, moet jij dat ook zijn."
De zeven en dertigste verjaardag heeft het Bredase Beëdigde Tolk en Vertaalbureau AAPEHA net achter de rug en dat betekent dat het vóór het internettijdperk is gestart. Het was toen nog handig om in de categorie tolk' bovenaan lijsten in telefoonboek en Gouden Gids te staan. Dat lukt wat beter als je naam met een dubbele A begint. Van Artistieke Academie. De P is van Pierre, de H van Hesselle en de rest is grafisch, of om beter uit te kunnen spreken.
Pierre de Hesselle legt het lachend uit in zijn enorme pand aan de Baronielaan, waar hij samen met zijn vrouw Saida woont en werkt. "Ik ben van het contact met de klanten en tolken en vertalen, zij meer van de technische zaken op de computer en de administratie. En ik ben wel 73, maar ik vind het nog te leuk om te stoppen." De Bredanaar is eigenlijk een Belg, want dat was zijn vader Gérard ook. Na de HBS-A, eerst OLV in Breda, daarna Frencken in Oosterhout, moest hij kiezen in welk leger hij de dienstplicht wilde vervullen.
Dat steeds meer bedrijven, zeker multinationals, verlangen dat Engels als voertaal wordt gebruikt, is een tendens die niet meer te stoppen is en video conferences zijn ook niet best voor de "handel'. Bovendien wordt er nogal bezuinigd door bedrijven. En dus moet er meer worden onderhandeld. "Ik kan er nog steeds een beetje ziek van worden als een offerte geen opdracht oplevert. Ik denk dan allereerst dat ik iets niet goed heb gedaan. De laatste tijd is het vaak een prijskwestie, maar ik wil wel gewoon kwaliteit blijven leveren en dat kost nu eenmaal wat." Het vinden van een Poolse tolk is dezer dagen een ander probleem. "Ik had er een nodig bij het ondertekenen van een overeenkomst tussen een Nederlandse man en een Poolse vrouw. Pas bij nummer 45 had ik prijs. Het stikt hier van de Polen en die hebben soms ook problemen. Gezondheid, huisvesting, trouwen, samenlevingscontracten. De wet vereist dat als een van de twee de taal niet spreekt er bij bijvoorbeeld een notariële akte een tolk bij moet zijn. En dat is nu erg lastig. "Terugkomend op de erecode dat een tolk geen eigen interpretatie geeft aan wat er wordt gezegd, wil hij nog wel een uitzondering maken: "Tijdens het diner of aan de bar willen ze nog weleens een grap vertellen die niet echt leuk is. Dan geef ik er soms wel een andere draai aan. Er moet natuurlijk ook gelachen kunnen worden."
"En dat was niet zo moeilijk, in België was het 12 maanden en in Nederland 27. Omdat ik dacht dat ik Frans een beetje onder de knie had, vroeg ik of ik in Luik mocht dienen en dat lukte. Daar heb ik het Frans vooral leren spreken. Later vond ik werk en een kamer in Brussel. Ik ging onder meer als vertegenwoordiger in carbonpapier en stencils te voet door de straten. Dat was weer een goede leerschool, want de voertaal was Frans. Ik vond dat ik toch iets met die taal moest doen en ging uiteindelijk MO doen in Tilburg. Maar ik had een beetje een wild leven en die studie sleepte maar aan. Met mijn eerste vrouw woonde ik in Oosterhout en kreeg een baan bij drukkerij West-Brabant in Breda. Pas in 1977 ben ik serieus doorgegaan met de taal. Ik haalde mijn MO en staatsexamen tolk-vertaler. Naast het werk voor de drukkerij ging ik lesgeven. Onder meer op het Mencia de Mendozalyceum en St. Olof. Eerst een paar uur per week, maar dat werden er steeds meer. Ik ben ook nog een soort taleninstituut in de Koninginnestraat begonnen en ik had als kunstschilder ook nog een atelier." Drukke tijden dus voor Pierre de Hesselle, die in september 1980 officieel zijn tolk- en vertaalbureau begon.
"Ik ben andere talen in gaat zetten en tolken en vertalers gaan zoeken. In het begin was ik heel erg op Breda georiënteerd, maar nu kun je het niet zo gek verzinnen of we werken ervoor. We hebben tegen de vijfduizend klanten en werken met soms wel duizend freelance tolken en vertalers all over the world. Niet allemaal tegelijkertijd hoor." Een voorbeeld, een meeting over aardappels in het Friese Joure: "Vijf tolken hadden we er zitten. Je kunt wel zeggen dat het over simpele patatten gaat, maar het was heel technisch. Je hebt veel verschillende zaden voor speciale soorten. En daar heb je wel wat voorbereiding voor nodig.